بررسی «جریان‌شناسی شعر دفاع مقدس» در یک کتاب

به نقل از سایت اخبار رسانه :   

به گزارش خبرگزاری مهر، کتاب «جریان‌شناسی شعر دفاع مقدس» نوشته حبیب‌الله مهرجو است و همان‌طور که عنوانش پیداست، با نگاهی ویژه به جریان شعری انقلاب اسلامی و سروده‌های دوران جنگ تحمیلی در فاصله سال‌های ۱۳۶۷ تا ۱۳۵۷ می‌پردازد. مهرجو این جریان شعری را در سه دهه طبقه‌بندی کرده است؛ دهه نخست «جنگ و دفاع»، دهه دوم« پایان جنگ» و دهه سوم «ثبت حماسه دفاع مقدس در فضای شعر و شاعران».

«جریان‌شناسی شعر دفاع مقدس» به روش بیشتر آثار پژوهشی، در نخستین فصل کتاب به «کلیات و تعریف مفاهیم» پرداخته است. نویسنده در این فصل با توضیحی درباره «جریان‌شناسی» به «ویژگی‌های جریان شعری» و ماهیت شعر پایداری می‌پردازد.

فصل دوم کتاب، نگاهی انتقادی به جریان‌شناسی شعر معاصر ایران دارد. این فصل «اصطلاح جریان شعری»، «سبک و مکتب ادبی و تبیین خصایص و ویژگی‌های آن‌ها»، «جریان شعری» و «اختلافات آن با سبک‌ و مکاتب ادبی» و «پیشینه جریان‌شناسی در شعر معاصر ایران» را بیان کرده است.

«جریان‌های شعری فعال در عصر انقلاب اسلامی» نیز با بخش‌هایی چون «تاثیر انقلاب اسلامی بر شعر فارسی»، جریان‌های شعری پس از انقلاب اسلامی» و «جریان شعری پایداری» در سومین فصل کتاب مورده مطالعه قرار گرفته‌اند.

پس از این مقدمات، فصل چهارم نگاه جدی‌تری به موضوع شعر دفاع مقدس دارد و نویسنده در این فصل، تاریخچه شعر مقاومت را در آمریکا، آفریقا، اروپا، آسیا و حتی اقیانوسیه بررسی کرده و پس از آن به اوضاع ادبی ایران پس از انقلاب اسلامی می‌پردازد. مهرجو «تهییج مردم برای حضور در جبهه‌ها»، «شورآفرینی در رزمندگان»، ترویج فرهنگ شهادت‌طلبی»، «اشعار عرفانی و حماسی»، «سوگ‌نامه‌های حماسی» و «فراخوانی آنان برای پایداری در جبهه‌ها» را از مهمترین مضامین شعر دفاع مقدس برمی‌شمارد.

آخرین فصل کتاب «تاثیر تحولات اجتماعی بر ادبیات و گفتمان‌های شعر دفاع مقدس» نام دارد. نویسنده در این فصل پس از مقدمه‌ای به بررسی «شعر انقلاب اسلامی در بستر تحولات اجتماعی» و «گفتمان‌های شعر دفاع مقدس» می‌پردازد و پس از نگاه جامعه‌شناختی به انقلاب اسلامی، نمونه ‌اشعار متاثر از این واقعه‌ را از جنبه‌های ساختار واژگانی، ساختار نحوی و لحن حماسی-ملی، تحلیل می‌کند.

در ادامه، «فرم و ساختار شعر دفاع مقدس»، «منظومه‌پردازی دفاع مقدس» و ویژگی‌های سبکی آن ارزیابی شده‌اند.

مهرجو، در پایان و بخشی با عنوان «فرجام سخن» با نتیجه‌گیری از پژوهش‌های خود (در صفحه ۲۰۳) می‌نویسد: «تحول اساسی شعر و ادبیات دفاع مقدس، مربوط به جنبه محتوایی و درونی آن است. عمده شاعران و نویسندگانی که در جریان شعر دفاع مقدس تلاش می‌کردند پس از جنگ با نگاهی متفاوت با دهه ۱۳۶۰ و ۱۳۷۰ به ادبیات دفاع مقدس نگاه می‌کردند. طبیعی‌است هرچه از بحران‌های اجتماعی و سیاسی فاصله بگیریم، آثار ادبی که در ارتباط مستقیم با آن بحران یا حادثه سروده می‌شوند، به لحاظ کمی رو به کاهش بگذارند...»

«جریان‌شناسی شعر دفاع مقدس» به کوشش دفتر پژوهش‌ مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری از سوی انتشارات سوره مهر با شمارگان دوهزار و ۵۰۰ نسخه، قطع رقعی، ۲۱۰ صفحه و به بهای ۱۲‌هزار تومان روانه بازار نشر شده است.

برچسب ها:

اخبار رسانه

159
0 0