به گزارش خبرنگار مهر، اهمیت و جایگاه رسانه ها در دنیای امروز به ویژه برای نخبگان سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و .... انکار ناپذیر است، رسانه ها با پرداختن به یک موضوع و برجسته کردن آن یا به عکس سکوت در قبال یک موضوع می توانند افکار عمومی را تحت تأثیر قرار دهند. بنابراین در چنین شرایطی محتوایی که یک رسانه تولید می کند، کارگزارانی که در آن کار می کنند و چگونگی اداره یک رسانه هر کدام دارای اهمیت خاصی می شوند و در این میان نقش مدیریت رسانه اهمیتی دو چندان پیدا می کند. یک رسانه برای اینکه بتواند امروز در کنار رقبای فراوان به حیات خود ادامه دهد، علاوه بر محتوایی که تولید می کند، باید از نظر اقتصادی هم فعالیتش توجیه داشته باشد.

مدیریت رسانه به دلایلی که در بالا اشاره شد، امروز در دنیا به عنوان یک رشته مهم مطرح است و دانشگاه های بزرگ به درستی دریافته اند که علاوه بر تربیت نیروهای متخصص برای تولید محتوا در رسانه ها، باید مدیرانی شایسته تربیت کنند که برای مدیریت رسانه کسب تخصص کرده اند.همپای این اتفاق، برخی دانشگاه های اصلی کشور همچون «علامه طباطبایی»، «تهران» و «صداوسیما» رشته «مدیریت رسانه» راه اندازی شد. نظر به پویایی‌های این رشته، در دو سال گذشته سرفصل های این رشته مورد ازنگری قرار گرفت و در سال 96 دانشگاه تهران و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در دو مقطع کارشناسی ارشد و دکتری اجرایی شد. این طرح درس بازنگری شده به تازگی در قالب کتابی به زبان انگلیسی با عنوان «تدریس مدیریت رسانه: یک طرح درس» به تالیف  4 چهره علمی- دانشگاهی کشور (طاهر روشندل اربطانی، سمیه لبافی، داتیس خواجه‌ئیان و سید مهدی شریفی) توسط انتشارات تخصصی «رسانه قرن بیست و یکم» منتشر شده است.

کم کاری برخی دانشگاه ها در اجرا

ما نکته مهمی که در همین رابطه می توان مطرح کرد این است که با وجود تصویب این طرح درس بازنگری شده در رشته مدیریت رسانه توسط وزارت علوم و فناوری و اجرای آن توسط دانشگاه های مادر همچون علامه طباطبایی و تهران، هنوز برخی دانشگاه های کشور که رشته مدیریت رسانه در آن ها تدریس می شوند اقدام استفاده از این طرح درس جدید نکرده اند.

در این خصوص 2 استاد دانشگاه تهران که در تغییر طرح درس رشته مدیریت رسانه شرکت داشتند و حاصل کارشان در کتاب انگلیسی هم به چاپ رسیده است مصاحبه ای با خبرگزاری مهر انجام دادند.ین اساتید مهم ترین ویژگی طرح درس جدید را  توازن میان ابعاد اقتصادی و محتوایی رسانه، توجه به مشکلات روزآمد صنعت خلاق رسانه و توجه به ویژگی‌های مخاطب - مشتری در عصر حاضر بیان کرده‌اند.

غلبه نگاه تجاری در میان مدیران رسانه

سیدمهدی شریفی از اعضای نویسنده کتاب «تدریس مدریت رسانه: طرح یک درس» و عضو هیأت علمی دانشگاه تهران در خصوص اهمیت این طرح درس جدید گفت: در فضای رسانه ای اغلب کارگزاران رسانه به محتوای رسانه اهمیت می دهند و افرادی که در بخش های مدیریتی هستند نگاه کسب سود و تجاری به موضوع رسانه دارند. در حالی که در طرح درس جدید به خوبی این موضوع دیده شده است که یک رسانه با دو بال محتوا محور و اقتصادی بودن می تواند فعالیت خوبی داشته باشد.

وی افزود: نگاهی در لایه های بالاتر مدیریتی کشور هست که برای شکوفا شدن فعالیت رسانه ها فقط باید اقدام به وارادات تکنولوژی های مرتبط با رسانه کرد. در صورتی که این نگاه غلطی است و یک رسانه بیش از هرچیز به نیروهای خلاق نیازمند است، موضوعی که در طرح درس جدید دیده شده و برای آن واحد درسی تخصصی درنظر گرفته شده است.

موضوعات جدید مورد توجه در طرح درس جدید

داتیس خواجه ئیان، دیگر عضو هیأت علمی دانشگاه تهران که در نگارش کتاب انگلیسی یاد شده فعالیت کرده و همچنین در سال های گذشته یکی از اعضای گروه بازنگری طرح درس رشته مدیریت رسانه بوده است، درباره این تغییر گفت: دکتر روشندل، مدیر گروه رسانه دانشکده مدیریت پیشتر اعلام کردند که طرح درس این رشته کارآمد نیست و پاسخگوی نیاز دانشجویان نیست. به همین دلیل در یک تلاش جمعی با هدایت وی طرح درس جدیدی را تدوین کردیم.

وی افزود: برای نگارش این طرح درس ابتدا از مطالعات که پیشتر در دانشکده انجام شده بودند، همچون پایان‌نامه‌های دانشجویی تحت نظر اساتید استفاده کردیم و به یک طرح اولیه رسیدیم. سپس آن مطالعات را به روزرسانی کرده و با در نظر گرفتن تغییرات سالهای اخیر و دانشگاه‌هایی که اخیراً این رشته را ارائه داده‌اند، طرح درس 78 دانشگاه دنیا را بررسی کردیم با تحلیل آنها نشان دادیم که رشته مدیریت رسانه در دانشگاه‌های مختلف با چه عنوان‌هایی و در چه دپارتمان‌هایی و با چه رویکردها و اهدافی تدریس می‌شوند.

این عضو هیأت علمی دانشگاه تهران اظهار کرد: مخاطب اصلی رشته مدیریت رسانه همانطور که از نامش نیز مشخص است، مدیران رسانه هستند و هدف از این رشته ارائه دانش برای مدیریت موثر سازمان‌های تحت مدیریت آنان است. این وجه در طرح درس قبلی نادیده گرفته شده بود ولی در طرح درس جدید به دیدگاه مدیریتی در یک سازمان رسانه‌ای اهمیت داده شده است. از این رو در بازنگری اخیر درس‌های جدیدی همچون «کارآفرینی رسانه‌ای»، «مدل‌های کسب و کار برای سازمان‌های رسانه‌ای»، «مدیریت رسانه های اجتماعی»، «مدیریت تبلیغات» و «بازاریابی دیجیتال» اضافه شد که درک آنها از مهمترین الزامات یک مدیریت موفق در سازمان‌های رسانه‌ای است.

غافل نبودن از شأن ارتباطاتی

خواجه ئیان تأکید کرد: لازم به ذکر است که در طرح درس جدید از شأن ارتباطاتی رشته مدیریت رسانه هم غافل نبودیم و درس‌هایی همچون «مدیریت خبر»، «ارتباطات میان فرهنگی و بین‌المللی» و «روابط عمومی» را نیز همتا و همجهت با درس‌های فوق و در یک فهرست همسان درج کردیم تا توازن میان دو دیدگاه کسب و کار محور و ارتباطات را برقرار کرده باشیم. علاوه بر آنها درس‌هایی همچون «اقتصاد رسانه» و «سیاستگذاری رسانه‌ای» و نیز «حقوق مالکیت فکری» هم در این طرح درس حضور دارند تا دانشجوی مدیریت رسانه با ابعاد گوناگون اقتصادی، سیاسی و حقوقی لازم برای مدیریت یک سازمان رسانه‌ای آشنا شود. ما به شأن ارتباط با صنعت و لزوم آشنایی دانشجویان با صنایع وابسته با رسانه هم توجه داشته‌ایم و درس‌هایی همچون «صنعت سرگرمی»، «بازی‌های دیجیتال» را به عنوان زمینه‌ای برای درک عمیقتر دانشجویان از صنایع مرتبط با مدیریت رسانه گنجاندیم، ضمن اینکه در درس «مدیریت خبر» با صنایع خبری و در درس «مدیریت منابع انسانی در صنایع خلاق» با ویژگی‌های سایر صنایع وابسته نیز آشنا می‌شوند. ضمناً با توجه به اهمیت پایه‌ای روش تحقیق برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی، روش تحقیق را به دو درس روش‌های تحقیق کمّی و روش‌های تحقیق کیفی تفکیک کردیم تا دانشجویان رسانه با رویکردهای گوناگون و روش‌های متنوع انجام تحقیق آشنا شوند و کیفیت بالاتری از پایان‌نامه‌ها را شاهد باشیم. ضمن اینکه با همین رویکرد تغییرات مشابهی در طرح درس مقطع دکتری نیز انجام دادیم.پاین عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با اشاره به اینکه طرح درس مذکور مورد توجه اساتیدی از رشته مدیریت رسانه در دانشگاه های هلند، سوئد و چند کشور اروپایی و آمریکا قرار گرفته است، درباره چاپ انگلیسی این طرح درس به صورت یک کتاب هم توضیح داد: با چاپ این طرح درس رشته مدیریت رسانه به زبان انگلیسی و توسط یک انتشارات تخصصی بین‌المللی که استادان برجسته‌ای همچون رابرت پیکارد در آن به چاپ کتاب خود مبادرت ورزیده‌اند، به استادان و دانشگاه‌های مطرح دنیا این پیام را دادیم که ایران در رشته مدیریت رسانه یک قطب است و روندهای صنعت رسانه با دقت رصد کرده و خود را با آخرین تغییرات و الزامات صنعت سازگار می‌کند.

معرفی خلاصه از کتاب ترجمه شده

کتاب «تدریس مدیریت رسانه: توسعه یک طرح درس» در چهار فصل نگاشته شده است. نویسندگان در فصل اول  کتاب سیر تحول مدیریت رسانه به عنوان یک رشته آکادمیک را در دو دهه گذشته شرح داده اند، در فصل های بعدی نگاهی به طرح درس این رشته در 78 دانشگاه جهان انداخته اند و طرح درس های شناسایی شده را نظر جای‌گیری در دانشکده‌ها و گروه‌های مختلف همچون ارتباطات، کسب و کار، مدیریت، روانشناسی، فناوری اطلاعات و... مورد تحلیل قرار داده اند و در فصل چهارم به عنوان اصلی ترین فصل کتاب طرح درسی بازنگری شده در ایران از سال 96 را مورد شرح و تبیین قرار داده اند که یک راهنمایی عملی برای تأسیس و به روز رسانی رشته مدیریت رسانه در دو مقطع ارشد و دکترا برای دانشگاه های بین المللی هم هست.