به گزارش خبرنگار مهر، چند وقتی است که در فضای رسانه ای کشور و به عبارتی در فضای مدیریتی رسانه های کشور همپای مطرح شدن موضوع گرانی کاغذ، بحث نحوه تخصیص یارانه مطبوعات هم داغ است. این موضوع از وقتی که برخی فعالان رسانه ای در فضای مجازی اقدام به انتشار اسنادی کردند که نشان می داد برخی افراد و بنگاه ها یارانه های مطبوعاتی زیادی می گیرند اما نشریات شان بدون هویت است داغ تر هم شد. تا اینکه وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی مقرر کرد معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پیگیر این ماجرا شود و این موضوع سامان دهی شود.

بالاخره بعد از گذشت قریب به یکماه اداره کل مطبوعات داخلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با انتشار یک فایل پیشنویس از شیوه توزیع یارانه مطبوعات (در روز 24 شهریور) گام اول برای این ساماندهی را برداشت اما در خبرها آمد صاحبنظران و مدیران رسانه تنها تا پایان شهریور فرصت دارند این فایل پیشنویس را مطالعه کرده و نظرات خود را به اداره مذکور بفرستند و احتمالا بعد از آن این پیشنویس از طریق مجرای قانونی وجهه ای رسمی پیدا می کند.

محمد خدادی، معاون مطبوعاتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در مورد انتشار این پیشنویس در اظهار نظری گفته است که به دنبال هدفمند کردن یارانه مطبوعات هستیم و قصدمان محدود کردن رسانه ها نیست. او اضافه کرده برای تدوین این پیشنویس 4 اولویت اقتصاد، فرهنگ، جامعه و دست آخر امنیت ملی و سیاست خارجی مدنظر بوده است و قصد داریم رسانه ها به لحاظ محتوایی تبدیل به رسانه های مولد شوند.

هرچند با یک احتمال قریب به یقین می توان گفت هیچ کس با اظهارات معاون مطبوعاتی مخالف نیست و در نهایت همه دست اندرکاران مطبوعات کشور هم معتقدند باید رسانه ها به لحاظ کیفی فعالیت خوبی انجام دهند. اما انتشار این پیشنویس و زمان کوتاه برای بررسی آن توسط صاحبنظران و همچنین مفادی که این پیشنویس به آنها می پردازد حاوی نکاتی است که در مورد آن حرف و حدیث های بسیاری وجود دارد.

از نگاه علی صالح آبادی، مدیر مسئول روزنامه ستاره صبح و نماینده ادوار مجلس شورای اسلامی قبل از صحبت کردن در مورد اینکه شیوه توزیع یارانه چگونه باید باشد، می بایست با تأکید به طرح این موضوع پرداخت که یک روزنامه (و یا نشریه) ابتدا هویت مشخصی از خودش بروز دهد و خط مشی فکری و سیاسی خود را به درستی معرفی کند. البته به لحاظ کیفی و کمی هم وضع خوبی داشته باشد. او تعریف خود از هویت روزنامه را هم اینگونه ارائه می دهد: هویت یک روزنامه به این است که نگاهش به موضوعات اقتصادی به عنوان مثال اقتصاد آزاد یا دولتی مشخص باشد. همچنین نگرش روزنامه به موضوعات سیاسی همچون فضای باز و آزاد سیاسی یا در نقطه مقابل فضای بسته سیاسی معلوم باشد. اینکه روزنامه ای چه نگاهی به انتخابات [اشاره به اهمیت دموکراسی] دارد و موضوعات اقتصادی دارد همه تعیین کننده هویت آن هستند.

مدیر مسئول روزنامه ستاره صبح در گفت و گو با خبرگزاری مهر با اشاره پرداخت یارانه هم باید با توجه رویکردهای سازنده هویت نشریه صورت بگیرد، تأکید می کند: معتقدم پرداخت یارانه باید به رسانه ای صورت بگیرد که دارای هویت فکری مشخص است و به موضوعات به شکل «تخصصی» و «مسئولانه» ورود پیدا می کند. بر همین اساس هنگامی که مجموعه های حاکمیتی مرتبط با پرداخت یارانه مطبوعات همچون مجلس شورای اسلامی و دولت تصمیم می گیرند به اندازه مشخصی به نشریات یارانه بپردازند می بایست این کمک به نشریاتی صورت بگیرد که در موضوعات کلان نظام همچون سیاست، اقتصاد، فرهنگ، هنر و ادبیات مسئولانه عمل می کنند نه اینکه کارشان تخریب دولت (سرکار) است.

وی با اشاره به رویکرد روزنامه ستاره صبح در ماجراهایی همچون برجام و خروج آمریکا از این عهدنامه به دلایل داخلی و خارجی ادامه می دهد: برخی نشریات هستند که کارشان تخلیه دستاوردهاست. اینکه تأکید دارم نشریه ای که مشمول یارانه می شود باید هویت مشخص داشته باشد برای همین است. می بایست از پرداخت یارانه به نشریاتی که کارشان تخطئه کردن دولت (های سرکار) است پرهیز شود.

صالح آبادی در پاسخ به این سوال که چگونه باید نشریه ای که متعهدانه عمل می کند را شناسایی کرد، این طور پاسخ می دهد: برای اینکه پایبندی یک نشریه به معیارهای کلان نظام و روابط خارجی کشور در وهله اول باید دید چه افرادی در رأس آن نشریه حضور دارند؛ اینکه مدیر مسئول یک نشریه کیست و سردبیر آن چه کارنامه ای دارد و چگونه عمل می کند. شخصیت این افراد نشان می دهد که نشریه تا چه حدی متعهدانه عمل می کند.

وی تأکید می کند: دومین راه شناسایی چنین تعهدی این است که بررسی شود نشریه ای دارای سرمقاله هست یا خیر؛ روزنامه ای که سرمقاله ندارد همچون فرد برهنه ای است که انسانیتش بواسطه این لخت بودن گرفتن شده است. سرمقاله راه شناسایی رفتار نشریه است. علاوه بر این نشریه باید دارای تفسیر روز باشد. روزنامه ای که به تفسیر مسائل می پردازد در دل این نوع از مطلب به ارائه راهکار می پردازد و یا هشداری را به جامعه منتقل می کند. به عبارتی تفسیر باعث می شود زوایای مشکلی که در جامعه احساس شده است روشن شود و همین نشان دهنده هویت یک نشریه هم هست.

در ادامه صالح آبادی با اشاره به اینکه ملاک اصلی پرداخت یارانه باید توجه به فعالیت کیفی یک نشریه باشد نه معیارهای کمی، می گوید: روزنامه ای که به تفسیر مسائل روز می پردازد، درباره مسائل مختلف با صاحبنظران گفت و گو می کند و کارشناسانی برای آن یادداشت می نویسند با نشریاتی که چنین رویکردی را ندارند تفاوت بسیاری دارد. اما علت اینکه می گویم نباید معیارهای کمی اولویت اصلی داشته باشند این است که امروز فضای مجازی به عنوان کمک کننده توزیع محتوای روزنامه ها تبدیل شده اند و همزمان با رشد فضای مجازی تأثیرگذاری روزنامه ها در این فضا بیشتر شده است. از این نظر دیگر فرقی ندارد که روزنامه ای چقدر تیراز نسخه کاغذی دارد بلکه مهم قدرت تأثیرگذاری روزنامه بر مخاطب در فضاهای جدید است.

وی می افزاید: یک روزنامه می تواند تیراژ کمی داشته باشد اما در مراکز و سازمان های حکومتی و دولتی مطالعه شود، یا محتوای آن  در فضای مجازی توزیع شود و مورد استناد مخاطبان قرار بگیرد. معقتدم یک روزنامه خوب امروز باید توسط مخاطب آن 30 دقیقه مطالعه شود و با تورق آن حداقل سه تا پنج مطلب جالب توجه داشته باشد که مخاطب آن را رها نکند. البته باید توجه داشت گردانندگان روزنامه هم باید هنر این را داشته باشند که به کمک تیتر، لید، سوتیتر و ... به برجسته کردن پیام های خود بپردازند.

مدیر مسئول روزنامه ستاره صبح با اشاره به اینکه در دوره ای که حسین انتظامی معاون مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود معیارهایی کیفی و محتوایی برای پرداخت یارانه مدنظر قرار می گرفت، می گوید: رسانه های رسمی باید صدای کسانی باشند که در جامعه صدایشان شنیده نمی شود. این موضوع هم نیاز دارد که رسانه مسئولانه عمل کند و بر همین اساس یارانه دریافت کند. به عنوان مثال رسانه ها باید در موضوع برخورد با فسادها، دلالی های ارز، مسکن و ... به طور جدی ورود پیدا کنند.