خبرگزاری مهر، سرویس فرهنگی:

ویلیام بلو یکی از متفکران منتقد در تحلیل سیاست خارجی آمریکا بود که در ۹ دسامبر سال ۲۰۱۸ درگذشت. او صداقت را با تحلیل دقیق مستند در هم آمیخت و میراثی زنده از خود باقی گذاشت. از جمله مقالات به جامانده از بلو طی سال های اخیر مقاله ای با عنوان «Fake News Is Fake News» است که سایت «گلوبال ریسرچ» آن را منتشر کرده است. آنچه در ادامه می خوانید بخش های گزیده ای از این مقاله که در آن نظر بلو درباره اینکه چطور اخبار جعلی در رسانه ها ساخته و پرداخته می شود منعکس شده است.

*****

افرادی که فیس بوک و گوگل را ایجاد کرده اند باهوش و میلیاردر هستند ، شرکت های آنها چند میلیارد دلار ارزش دارد، برنامه های آنها توسط میلیارد ها نفر در سراسر جهان مورد استفاده قرار می گیرد. اما همه این افراد باهوش، به دلیل فشار کنگره آمریکا برای داستان ها و اخبار جعلی هستند. فیسبوک تعداد بسیار زیادی از افراد را استخدام کرد تا همه چیزهایی که توسط کاربران ارسال شده را مطالعه کنند و مطالب جعلی را حذف کنند.  این روند –خیلی- طول نکشید چرا که شرکت اعلام کرد که تصمیم گیری در مورد اینکه کدام منابع خبری قابل اعتماد هستند بخصوص دردنیایی امروزی و پیچیدگی های آن کار راحتی نیست.

تلاش های قبلی فیس بوک برای درخواست از کاربران خود برای تعیین صحت اخبار هم نتیجه ای بهتری دربر نداشت. چند وقت پیش این شرکت سرویس ویژه ای را راه اندازی کرد که به کاربران امکان می داد تا اخباری را که احساس می کردند نادرست بود پرچم گذاری کنند، اما اجرای این طرح هم بعد از ۹ ماه متوقف شد.

مشکل اخبار جعلی رسانه ها در کجاست؟

بلوم معتقد است اخبار جعلی یک مشکل نیست و به ندرت در رسانه های اصلی (main stream)  شاهد اخبار جعلی هستیم. در عوض دروغ های کاملا ساختگی در آنها جریان دارد همانند آنچه در جنگ سرد توسط سازمان سیا اتفاق می افتاد. این سازمان مقاله ها و داستانهای خبری ساختگی را توسط رسانه های آمریکای لاتین منتشرمی کرد. بدون اینکه در آنها اثری از تأیید سیا برای اخبار منتشر شده به چشم بخورد. ارزش تبلیغاتی چنین اقلام "خبری" ممکن بود با انتخاب سایر ایستگاههای سیا در آمریکای لاتین یا از طریق یک خبرگزاری وابسته به سیا یا یک ایستگاه رادیویی متعلق به سیا تعیین می شد. برخی از این اخبار ساختگی موجب می شد مردم از اصل قضایا بی خبر باشند و نسبت به سیاست های ایالت متحده آمریکا متمایل شوند.

در اختیار داشتن "سلاح های کشتار جمعی عراق" در سال ۲۰۰۳ هم نمونه دیگری از خبر سازیهای جعلی بود اما مانند مطالب اشاره شده درباره سیا این هم یک اختراع دولتی بود و توسط رسانه ها ایجاد نشده بود. مشکل اصلی رسانه ها همانند گذشته با موضوع اخبار جعلی باقی مانده است.

 به عنوان مثال، روشی بسیار متداول در طول جنگ سرد اول محکوم کردن اتحاد جماهیر شوروی برای تصاحب بخش اعظم اروپای شرقی پس از جنگ جهانی دوم؛ این تصاحب واقعیت داشت اما این محکومیت بسیار اشتباه صورت گرفت، در صورتی که هیچ اشاره ای به این نکته نشد که اروپای شرقی کمونیست شد زیرا هیتلر با تأیید غرب از آن به عنوان بزرگراه برای رسیدن به اتحاد جماهیر شوروی استفاده کرد تا یکبار برای همیشه بلشویسم را از بین ببرد. روس ها در جنگ های جهانی اول و دوم حدود ۴۰ میلیون نفر را از دست دادند زیرا غرب دو بار از این بزرگراه برای حمله به روسیه استفاده کرده بود. جای تعجب نیست که پس از جنگ جهانی دوم شوروی ها تصمیم به بستن بزرگراه گرفتند.  این فقط "گسترش کمونیستی" نبود.

در پرونده معمر قذافی هم رسانه های غربی از او به عنوان "دیکتاتور لیبی" نام بردند او مطمئناً یک دیکتاتور بود. اما کارهای بسیار شگفت انگیزی را برای مردم لیبی انجام داد.

در مورد جورج اچ بوش هم رسانه ها رویه ای دارند که هیچ گاه یادآور نمی شوند او زمانی نه فقط افسر سیا بلکه مدیر لعنتی آن بود.

اعتماد مدیرعامل فیس بوک به کدام رسانه هاست؟

مدیر عامل فیس بوک مارک زاکربرگ اکنون می گوید: قصد داریم برای جامعه تعیین کنیم به کدام منبع اعتماد بیشتری کنند. منابعی عینی با قابلیت اطمینان بیشتر از جمله منابع قابل تصویب برای کاربران هستند....
زوکربرگ احتمالاً فکر می کند که امثال NBC ،NPR  و CNN بسیار عینی هستند و باید در مورد موضوعات سیاست خارجی ایالات متحده یا سرمایه داری- در مقابل سوسیالیسم مورد اعتماد قرار بگیرند.

در تاریخ ۱۹ ژانویه، گوگل اعلام کرد که آزمایش دو ماهه موسوم به دانش پانل را لغو می کند و به کاربران خود اطلاع می داد که یک مقاله خبری توسط "سازمان های مستقل بررسی حقوقی" مورد اختلاف قرار گرفته است. محافظه کاران شکایت کرده بودند که این ویژگی به طور ناعادلانه یک خروجی متمایل به راست را هدف قرار داده است. تصور کنید که برخی مردم تعصبات سیاسی دارند هم فیسبوک و هم گوگل هنوز در حال آزمایش هستند و تلاش می کنند راه حلی پیدا کنند که فکر نمی کنم وجود داشته باشد.

بازی کردن با افکار عمومی

بلوم در جای دیگری از مقاله خود اشاره می کند اکنون سه نفر از ثروتمندترین مردان جهان، روسای آمازون، Berkshire Hathaway  و JP Morgan Chase که به طور جمعی بیش از یک میلیون نفر را به کار می گیرند، اعلام کرده اند که در ایجاد شرکتی مستقل با هدف تولید مجدد و روز افزون همکاری می کنند. این سه نفر این هدف را از طریق شرکتی دنبال می کنند که تمرکز اولیه آنها روی راه حل های فناوری خواهد بود که به کارمندان آمریکایی و خانواده هایشان خدمات درمانی ساده ، با کیفیت و شفاف را با هزینه ای معقول ارائه می دهد. تقریباً جزئیاتی از نحوه برنامه ریزی این کار ارائه نشده است ، اما من پیش بینی می کنم که هر کاری که انجام می دهند ناکام خواهند ماند. آنها مدل های زیادی برای تقلید دارند - در کانادا ، اروپا ، کوبا و جاهای دیگر - اما برای یک سوراخ بینی آمریکایی این نمونه ها همه از همان بوی ناخوشایند ، بوی سوسیالیسم رنج می برند. این را می گویم گرچه اعلامیه آنها حاکی است که شرکت جدید "عاری از مشوق ها و محدودیت های سودآوری" خواهد بود. و وارن بافت ، رئیس Berkshire Hathaway ، در CNN به شرح زیر استناد می شود: آمریکا برای مراقبت های بهداشتی یک پرداخت کننده آمادگی دارد. سرمایه گذار میلیاردر به PBS   NewsHour  می گوید که بیمه درمانی دولت (احتمالاً بهترین سیستم) است زیرا کنترل هزینه های افزایشی را کنترل می کند، ما چنین کشور ثروتمندی هستیم. به یک معنا ، ما توانایی تحمل آن را داریم.

نویسنده مقاله در این بخش تأکید می کند مطمئنا آمریکا می توانست ۵۰ سال پیش هم این کار را انجام دهد!

بورس بازی ترامپ

حباب ترامپ (این بخش مقاله قبل از سقوط بازار نوشته شده است): بارها و بارها، رئیس جمهور ترامپ و حامیانش در مورد "رونق" سهام صحبت کرده و درباره بورس لاغر شده حرف زده اند و آن را به سیاست های شگفت انگیز اقتصادی دولت و اعتماد عمومی گسترده به آن سیاست ها نسبت می دهند. مانند بسیاری از آنچه از دهان دونالد بیرون می آید... این صرفاً مزخرف است.

بازار سهام، برای همیشه فقط یک کازینو قمار و یک لاس وگاس با شکوه است هر روز یک دسته از مردم، (قماربازان) یک سهام یا سهام دیگر را خریداری یا می فروشند. بعضی اوقات آنها همان سهام خریداری شده در روز قبل را می فروشند (و حتی ساعت قبل یا دقیقه قبل) روز بعد ممکن است دقیقاً برعکس انجام دهند. همه اینها بسته به آخرین اخبار یا آنچه که یک شرکت برای جلب توجه انجام داده است، یا اینکه یک دوست فقط به آنها توصیه کرد است، یا یک شخص ثروتمند، یا یک طالع بینی آن روز این را خواسته است... هر چیزی را برای جلوگیری از فکر کردن و جلوگیری از عمل حافظه انجام شده است...  بسیاری از افراد سهام خاصی را خریداری می کنند زیرا افراد دیگر آن را خریداری می کنند. این چیزی است که تحلیلگران بورس آن را حباب سوداگرانه می نامند، اعتماد به نفس را بگیرید و حباب را می ترکد.

نائومی کلین می گوید: بورس اوراق بهادار ، خلق و خوی یک کودک ۲ ساله را دارد که می تواند یکی از وسایل تکان دهنده جهان را پرتاب کند. والتر وینچل، ستون نویس نشریات معتقد است شایعات قدرتمند و کاملاً گسترده در نشریات هست او نوشت اعتقادش را به بورس از دست داد هنگامی که دید اتفاقاتی که در بورس می افتد را وابسته به ستون نشریه خود دید. [اشاره به اینکه اخبار جعلی و ساختگی باعث تغییرات در بازار سهام می شود.]

با این حال ، رئیس جمهور ترامپ و طرفداران وی این باور را خواهند داشتند که پرش بزرگ در قیمت سهام سال گذشته گواهی بر رهبری هوشمندانه وی و سیاست های آگاهانه اش است. بلوم با طرح این مسائل می پرسد آنها هنگام سقوط بازار چه خواهند گفت؟ همانطور که خود ترامپ سقوط خواهد کرد.