یک پیشنهاد به دولت برای دسترسی بیشتر نابینایان به رسانه‌ها

به نقل از سایت اخبار رسانه :   

به گزارش خبرنگار مهر، در سال ۱۹۲۱ میلادی فردی به نام جیمز بیگز که شغل عکاسی اشتغال داشت طی ‏حادثه‌ای بینایی‌اش را از دست داد و به شیوه‌ای ابتکاری برای در امان ماندن هنگام رفت و آمد در خیابان از ‏‏«عصای سفید» استفاده کرد. ابتکار عمل او باعث شد تا ۲ پژوهشگر این رفتار وی را مورد مطالعه قرار دهند و ‏در نهایت حاصل کار این پژوهشگران تبدیل به قانون عصای سفید شد و بعد از آن روز ۱۵ اکتبر که اغلب در ‏ایران با روز ۲۳ مهرماه تلاقی می کند به عنوان روز جهانی نابینایان تعیین شد. ‏

قابل انکار نیست به دلیل روحیه همدلانه ای که در مردم ایران وجود دارد نابینایان به عنوان گروهی از ‏معلولان جامعه مورد احترام اکثریت مردم هستند و هنگام عبور و مرور از خیابان ها (به ویژه طی سالیان اخیر ‏و با اقدامات فرهنگ ساز) مورد یاری قرار می گیرند. هرچند برای این موضوع هنوز هم باید تلاش های ‏بیشتری صورت گیرد و پرهیز از شتابزدگی برخی رانندگان هنگام مواجهه با نابینایان در سطح شهرها ضروری ‏است. اما هدف از این گزارش یادآوری چنین موضوعاتی نیست چرا که حسب ضرورت موضوع اخیر بارها در ‏رسانه هاگوشزد شده است؛ آنچه که نوشتار پیش رو قصد طرح آن را دارد دسترسی نداشتن یا دسترسی کم ‏نابینایان به اطلاعات مورد نیاز در رسانه هاست. ‏

نابینایان در دسترس کمتر به اطلاعات

ممکن است این روزها که به کمک نرم افزارهای تلفن همراه هرچیزی ممکن شده است و نابینایان هم می ‏توانند بسیاری از کتاب های چاپی را بخوانند طرح این موضوع که هنوز نابینایان به اطلاعات مورد نیازشان در ‏رسانه ها دسترسی ندارند و به عبارتی یک «شکاف آگاهی» بین این قشر از جامعه با بسیاری گروه های دیگر ‏وجود دارد کمی غیرقابل قبول به نظر برسد، اما چنین موضوعی صحت دارد. ‏

به عنوان مثال برخی نرم افزارهای تلفن همراه همچون «چشمان من باش» (‏Be My Eyes‏) نرم افزار ‏رایگانی است که کاربران گزارش می دهند به دلیل شرایط تحریمی امکان استفاده از آن را ندارند. یا نرم ‏افزارهای قابل استفاده ای هستند که به دلیل هزینه بر بودن برای تمام نابینایان امکان استفاده ندارند. به غیر ‏از این شرایط هم در ایران یکی دو روزنامه به طور جدی برای نابینایان فعالیت می کنند که یکی از قوی ترین ‏روزنامه ها «ایران سپید» است که به عنوان نشریه وابسته به ارگان مطبوعاتی دولت نماینده فعالیت دارد. ‏نگاهی به صفحه اصلی سایت آن نشان می دهد این رسانه فقط تریبون دولت است و صدای همه بخش های ‏کشور نیست. البته از قاعده انصاف نباید دور شد اگر این روزنامه همان طور که در شعار خود مدعیست ‏نخستین روزنامه جهان به خط بریل است ایده راه اندازی آن و زنده ماندش تا امروز قابل تقدیر است اما ‏جمعیت ۱۵۰ هزار نفری نابینایان هم حق دارند از تنوع نگرش ها و سلایق سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و.... ‏کشورشان باخبر باشند و نسبت به آنها موضع دلخواه شان را داشته باشند. ‏

نابسامانی بازار کاغذ مزید بر علت

شرایط موجود در بازار کاغذ هم مزید بر علت شده است در شرایطی که وضعیت کاغذ مطبوعاتی در کشور ‏هنوز هم ثبات کامل ندارد و مطبوعات امکان فعالیت گسترده ندارند، به نظر نمی رسد همان روزنامه ایران ‏سپید هم در تیراژ گسترده چاپ شود و تکافوی نیاز نابینایان را بکند.

اما ممکن است مخاطب این گزارش فرض را بر این بگذارد که نابینایان به امکاناتی همچون شبکه های ‏رادیویی سازمان صداوسیما و چندین رادیو اینترنتی دسترسی دارند که نکته درستی است اما از آنجایی که ‏هر رسانه کارکرد خاص خود را دارد نمی توان انتظار داشت شبکه های رادیویی به عنوان جایگزین رسانه های ‏مکتوب که محل عرضه گزارش های تفصیلی هستند، تلقی شوند. آنچه که در خلال برنامه های رادیویی هم ‏به گوش می رسد نشان دهنده این است که تهیه کنندگان این برنامه ها به شکل خاص برنامه ای را متناسب ‏با نیاز نابینایان نمی سازند و طیف عام تری از مخاطبان رادیو را به عنوان جامعه هدفشان در نظر گرفته اند. ‏

مشکلات تولید مطبوعات برای نابینایان

در همین رابطه علی اکبر جمالی مدیر عامل انجمن نابینایان می گوید: دولتها به مساله مطبوعات ویژه ‏نابینایان، توجه چندانی ندارند و حق نابینا تضعیف شده و دیده نشده است‎.‎

موضوعی که در ریشه یابی آن نسرین اطیابی، صاحب امتیاز و مدیر مسئول روزنامه بشری (دیگر روزنامه فعال ‏برای نابینایان) می گوید: خط بریل و مطبوعات نابینایان تفاوت اساسی با دیگر مطبوعات دارد، دارای چاپ و ‏کاغذ خاصی است به همین دلیل تولید نشریات نابینایان هزینه بر است. دستگاه چاپ نشریات نابینایان ‏خارجی است و باید از خارج کشور وارد شود، به همین دلیل نشریات چندانی  ویژه نابینایان در کشور منتشر ‏نمی شود‎. 

اطیابی با بیان اینکه نابینایان منابع مطالعاتی کمی در دسترس دارند، ادامه داد: نوع توزیع نشریات نابینایان از ‏طریق پست انجام می شود و پست آن را به مخاطب می رساند اما در این میان ناهماهنگی های اداره پست ‏مشکلاتی را برای نابینایان ایجاد می کند.‏

غلبه تولید آثار گویا نسبت به خط بریل

منصور شادکام، قائم مقام انجمن نابینایان ایران که خود دبیر کتاب گویای نابینایان است معتقد است یکی از ‏دلایلی که به مشکلات نابینایان در حوزه دریافت اطلاعات افزوده است بی برنامگی مسئولان است و اگر برنامه ‏ای هست بدون کار کارشناسی است. او همچنین بر این باور است که خط بریل برای نابینایان اهمیت زیادی ‏دارد و نباید فقط به تولید آثار گویا اکتفا شود و از مضرات این وضعیت بوجود آمدن مشکلات املایی برای ‏نابینایان را مطرح کرده است که همین نشان می دهد دولت باید برای تولید آثار مکتوب (اعم از رسانه ای و ‏غیررسانه ای) فعالیت جدی تری کند. ‏

زمان همت بیشتر دولت برای نابینایان

جان کلام این گزارش را می‌توان در این عبارت خلاصه کرد که طبق کنوانسیون جهانی حقوق معلولان ‏‏(ایران هم عضو آن است) دستگاه های مختلف تکالیفی دارند و حق دسترسی به اطلاعات امتیازی برای نابینا ‏نیست بلکه یک حق است. بر همین اساس هم دسترسی به رسانه های مختلف حق هرنابینایی است که ‏دولت می تواند با ارائه تسهیلاتی به رسانه های مختلف که تمایل به فعالیت برای این قشر از جامعه را دارند یا ‏دادن مشوق های مختلف زمینه دسترسی اطلاعات متنوع را برای نابینایان فراهم کند. ‏

برچسب ها:

اخبار رسانه

168
0 0