به گزارش خبرنگار مهر، یکی از فعالیت‌های رسمی موسسه خانه کتاب از بدو تاسیس، نقد کتاب بوده است. به همین منظور این موسسه تا سال‌ها نشریات متنوعی در حوزه‌های مختلف را تحت عنوان «کتاب ماه» منتشر می‌کرد. در دولت نخست حسن روحانی با تغییر مدیرعامل این موسسه نشریات کتاب ماه بدل به فصلنامه‌های نقد کتاب شدند.

با نامناسب شدن اوضاع اقتصادی کشور و به تبع آن اقتصاد حوزه فرهنگ، فصلنامه‌های نقد کتاب از حدود ۱۲ عنوان به پنج عنوان تقلیل پیدا کردند. با این اوصاف اما روند انتشار همین تعداد عنوان نیز نامنظم بوده است و مهم‌ترین دلیل این روند، عدم تحقق بودجه‌های مصوب برای موسسه خانه کتاب است.

فصلنامه «نقد کتاب کودک و نوجوان» نیز یکی از نشریات خانه کتاب است که سرنوشت مبهمی از نظر انتشار پیدا کرده، اما این نشریه یک ویژگی مهم دارد که باعث می‌شود عدم انتشارش بخشی از حوزه فرهنگ را با اشکال مواجه کند: این فصلنامه تنها نشریه تخصصی نقد در آشفته بازار کتاب کودک و نوجوان است.

در حوزه‌های دیگر بجز فصلنامه‌های تخصصی خانه کتاب، نشریات دیگری نیز به نقد و بررسی اوضاع حاکم بر بازار نشر مشغولند، اما چراغ نقد کتاب کودک در این سال‌ها را تنها فصلنامه «نقد کتاب کودک و نوجوان» روشن نگه داشته است. درباره روند انتشار این فصلنامه با سیدعلی کاشفی خوانساری، سردبیر آن و از مهم‌ترین چهره‌های ادبیات کودک و نوجوان در این دهه‌ها به گفت‌وگو، نشستیم.

کاشفی خوانساری گفت: فصلنامه‌های نقد کتابِ خانه کتاب هیچگاه رسماً تعطیل نشدند، اما روند انتشار آنها به دلیل مشکلات مالی با وقفه‌هایی روبه‌رو بود. در این یکی دو سال نیز چند ماهی کار متوقف بود تا اینکه مدیرعامل خانه کتاب تغییر پیدا کرد. پس از اینکه قرار شد دوباره کار شروع شود، تعداد نشریات از ۱۲ عنوان به پنج نشریه کاهش پیدا کرد و مطالبات معوق پس از دو سال پرداخت شد.

وی افزود: انتشار این نشریات در سال ۹۸ هم وقفه‌هایی داشت. اما با این اوصاف شماره‌های بهار و تابستان فصلنامه نقد کتاب کودک و نوجوان منتشر شد و باقی فصلنامه‌ها نیز یک یا دو شماره را درآوردند. این میان راه حل پیشنهادی موسسه خانه کتاب این بود که برای ادامه انتشار فصلنامه‌ها اگر سردبیران و نویسندگان مقالات حق الزحمه و حق التالیف دریافت نکنند، ما آمادگی ویرایش، صفحه آرایی و انتشار این نشریات را داریم.

کاشفی خوانساری ادامه داد: هرچند که واقعاً این شرایط در نگاه اول منطقی نیست، اما ما آن را قبول کرده و پای نقد کتاب کودک می‌مانیم. به هر حال کشور ما از نظر اقتصادی تحت فشار است و این فشار روی حوزه فرهنگ بیشتر حس می‌شود. برای اینکه چراغ نقد روشن بماند، سردبیر و هیات تحریریه فصلنامه نقد کتاب کودک و نوجوان پذیرفتند که به کار ادامه دهند. به همین دلیل نیز شماره‌های پاییز و زمستان را که آماده کرده بودیم، به زودی به خانه کتاب تحویل می‌دهیم.

این نویسنده و منتقد شناخته شده حوزه ادبیات کودک و نوجوان همچنین با اشاره به این نکته که وضعیت نقد کتاب کودک در وضعیت امروز فرهنگ ایران چندان مناسب نیست، گفت: اکنون نشریات متنوعی در حال انتشارند که کتاب‌های سایر حوزه‌ها را بررسی و نقد می‌کنند، اما در زمینه نقد کتاب کودک هیچ نشریه‌ای وجود ندارد. پیشتر کانون پرورش فکری نشریه روشنان را منتشر می‌کرد، اما نزدیک به دو سال است که تعطیل شده. همچنین پژوهشنامه ادبیات کودک و نوجوان نیز چند سالی است که رنگ انتشار به خود ندیده است.

کاشفی خوانساری اضافه کرد: نشریه نارنج به سردبیری افسون امینی نیز از انتشار شماره‌های جدید خود بازمانده است. تنها یک دو فصلنامه می‌ماند که دانشگاه شیراز آن را منتشر می‌کند و البته این نشریه مخاطب عموم ندارد. بنابراین ما ناچاریم شرایط موسسه خانه کتاب برای ادامه همکاری را درک کنیم تا چراغ تنها نشریه نقد کتاب کودک و نوجوان روشن بماند.

سردبیر فصلنامه «نقد کتاب کودک و نوجوان» نقش این نشریه در ایجاد گفت‌وگو میان نویسندگان و مخاطبان ادبیات کودک و نوجوان را موثر خواند و گفت: این نشریه میان نویسندگان کتاب‌های کودکان و ناشران مخاطب زیادی داشته و دارد. سایت نشریه نیز پربازدید است و مطالبش در این سال‌ها بارها مورد استناد پژوهشگران و دانشجویان در نگارش پایان‌نامه‌های خود قرار گرفته است. البته تیراژ نسخه‌های چاپی این نشریه پایین است و فقط به تعداد کمی بیشتر از مشترکینش منتشر می‌شود. همچنین نسخه pdf آن نیز در خبرگزاری کتاب بارگذاری می‌شود. مقالاتش نیز در سایت‌های معتبر موجود است و عموم مخاطبان می‌توانند از آنها استفاده کنند. این موارد نشان می‌دهد که این نشریه در جریان‌های ادبی کشور معتبر است.